از عجایب هفت گانه جدید!

کولوسئوم بزرگ‌ترین تماشاخانه در امپراتوری روم بوده است که امروزه در شهر رم ایتالیا قرار دارد. ساخت کولوسئوم که یکی از عجایب هفتگانه‌ی جدید جهان است، توسط وسپاسیان بین سال‌های ۶۹ تا ۷۰ میلادی انجام شده است. برای آشنایی بیشتر با این شاهکار معماری رومیان در ادامه با ما همراه باشید.

در سال ۶۹ بعد از میلاد، وسپاسیان (Vespasian) بعد از یک سال جنگ داخلی، امپراتوری روم را در دست گرفت. یکی از اولین اقدامات وی بعد از به دست گرفتن امپراتوری روم، بازسازی بخش‌هایی از روم بود که در طی جنگ‌ها و منازعات، آسیب دیده بود. یکی از کارهایی که او آغاز کرد، ساخت یک استادیوم بزرگ و باشکوه بود. این آمفی‌تئاتر یا تماشاخانه که با عنوان آمفی‌تئاتر فلاویان (Flavian) نیز شناخته می‌شد، به بزرگ‌ترین مرکز سرگرمی عمومی در امپراتوری روم و در نهایت، سمبل شهر رم تبدیل شد. این بنا برای مدت ۱۸ قرن بعنوان بزرگ‌ترین آمفی‌تئاتر دنیا شناخته می‌شد. امروزه ما این شاهکار معماری و مهندسی رومی را با نام کولوسئوم می‌شناسیم.

در سال ۶۴ میلادی، در هنگام فرمانروایی نرون، شهر رم با آتش‌سوزی مهیب و ویرانگری مواجه شد. شایعاتی منتشر شده بود که امپراتور نرون، خودش آتش‌سوزی را آغاز کرده است تا زمین‌های پیرامون را برای ساخت باغ‌ها و قصر جدید خودش، آماده کند. بعدها در همین باغ بود که وسپاسیان تصمیم گرفت کولوسئوم را بسازد. او با این کار می‌خواست نشان دهد که قصد دارد بخش‌هایی از سرزمین را که امپراتور قبلی تحت مالکیت خود در آورده بود، به اموال عمومی بازگرداند.

مراحل ساخت و ساز تماشاخانه

ساخت و ساز این تماشاخانه در سال ۷۲ میلادی، هنگامی که دریاچه‌ی مصنوعی باغ تفریحی پادشاه قبلی پر شد، آغاز شد. شکل ظاهری این بنا به شکل یک بیضی بزرگ طراحی شده بود که ۱۸۷ متر قطر بزرگ و ۱۵۵ متر قطر کوچک آن بود و بر روی فونداسیونی به عمق ۱۲ متر قرار می‌گرفت. دیوارهای خارجی بنا از بلوک‌های سنگ آهک متخلخل تراورتن ساخته شد. این قسمت در واقع از طاق‌هایی تشکیل شده که در میان ستون‌ها قرار گرفته‌اند. دیوار سه لایه دارد.

هر سطح دیوار دارای نوع متفاوتی از ستون است. در ستون‌های طبقه‌ی اول یا طبقه‌ی نزدیک به زمین از سبک دوریکا (Doric)، در طبقه‌ی دوم از سبک ایونیک (Ionic)، و در طبقه‌ی سوم از سبک قرنتی (Corinthian) که نزدیک به سبک کلاسیک یونان بود، استفاده شده است.

پس از اینکه وسپاسیان در سال ۷۹ میلادی از دنیا رفت، پسرش امپراتور تیتوس (Emperor Titus) طبقه‌ی چهارمی به این بنا اضافه کرد. این طبقه طاق نداشت، ولی دارای پنجره‌های کوچک مستطیل شکل بود. ستون‌نماهای قرنتی (ستون‌های برجسته‌ی مربع‌شکل) در نمای طبقه‌ی چهارم به کار رفته‌اند. این قسمت آخر، ارتفاع این آمفی‌تئاتر را به ۴۹ متر رساند. در بخش زیرین کف تماشاخانه، زیرزمینی دو سطحی تحت عنوان هیپوژه (hypogeum) قرار داشت. در واقع این زیرزمین جایی بود که افراد و حیوانات در انتظار می‌ماندند تا وارد زمین مسابقه یا نمایش شوند.

حداقل هشتاد راهروی عمودی در این بخش وجود داشت که امکان دسترسی به سطح زمین را با استفاده از مجموعه‌ای از ماشین‌های پیشرفته‌ی هیدرولیکی فراهم می‌کرد. از این طریق، حیوانات و افراد با استفاده از بالابرهایی به سطح کولوسئوم راه پیدا می‌کردند. حیوانات عظیم‌الجثه همانند فیل نیز با استفاده از سطح شیب‌دار جابه‌جا می‌شدند. سقف این زیرزمین‌ها با الوار پوشانده شده و روی آن لایه‌ای از شن قرار گرفته بود که کف کولوسئوم را تشکیل می‌داد.

این زیرزمین‌ها از طریق راه‌های زیرزمینی به برخی از ساختمان‌های پیرامون راه داشتند. این امکان سبب می‌شد که امپراتور و سایر بزرگان بتوانند از طریق این راه‌های زیرزمینی و از ساختمان‌های پیرامون به کولوسئوم بروند بدون اینکه مجبور باشند در میان جمعیت ظاهر شوند و در بین آن‌ها حرکت کنند. مسیرهای زیرزمینی دیگری نیز وجود داشت که به محل حفظ گلادیاتورها و اسطبل‌های پیرامون کولوسئوم راه داشت.